MỞ ỐNG THÔNG DẠ DÀY QUA DA

Thứ tư - 27/11/2024 03:35 33 0

MỞ THÔNG DẠ DẦY QUA DA
BS. Nguyễn Thị Thanh Soan
BSNT Khóa 48 – Trường Đại học Y Hà Nội

Mở thông dạ dầy qua da (Percutaneous endoscopic gastrostomy/PEG) là một thủ thuật đặt ống dẫn thức ăn. Những ống dẫn này thường được gọi là ống PEG hoặc ống G. Ống này cho phép bạn nhận dinh dưỡng trực tiếp qua dạ dày. Hình thức cho ăn này được gọi là cho ăn qua đường tiêu hóa hoặc dinh dưỡng qua đường tiêu hóa.
Ai cần ống PEG?
Bạn có thể cần một ống PEG nếu gặp khó khăn trong việc nuốt (rối loạn nuốt). Nguyên nhân của rối loạn nuốt bao gồm: Chấn thương não, Ung thư vùng đầu cổ. Đột quỵ, Giảm cảm giác thèm ăn mãn tính do các bệnh nghiêm trọng như ung thư.
Các ống dẫn thức ăn cũng có thể hữu ích nếu bạn mắc phải tình trạng ảnh hưởng đến dinh dưỡng của cơ thể. Ví dụ, bạn có thể cần ống PEG nếu bạn mắc bệnh xơ nang hoặc đang điều trị lọc máu do suy thận. Người đang trong trạng thái hôn mê có thể được đặt ống PEG giúp duy trì sự sống.
Chi tiết thủ thuật
Chuẩn bị trước khi thực hiện phẫu thuật đặt ống PEG?
Trước khi phẫu thuật, bạn sẽ gặp bác sĩ phẫu thuật để thảo luận về quy trình. Bạn cần thông báo cho bác sĩ nếu bạn có bất kỳ vấn đề về tim mạch, nguy cơ chảy máu hoặc dị ứng thuốc.
Tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe và các bệnh lý nền của bạn, có thể bạn sẽ cần điều chỉnh thuốc. Nhân viên y tế có thể sẽ yêu cầu thay đổi: Liều insulin, Thuốc chống đông máu, chẳng hạn như warfarin (Coumadin®0, Thuốc chống viêm không steroid, chẳng hạn như aspirin (Bayer®) hoặc ibuprofen (Advil® hoặc Motrin®).
Không ăn hoặc uống ít nhất tám giờ trước khi phẫu thuật. Bạn cũng cần sắp xếp phương tiện di chuyển về nhà sau khi phẫu thuật.
Điều gì xảy ra trong quá trình làm thủ thuật nội soi đặt ống dạ dày qua da (Percutaneous Endoscopic Gastrostomy - PEG)
Đa số các nhà cung cấp dịch vụ y tế sử dụng phẫu thuật nội soi. Thủ thuật nội soi sử dụng vết mổ nhỏ và ống nội soi.
Vào ngày phẫu thuật, bạn sẽ được truyền thuốc gây mê tĩnh mạch (IV) và kháng sinh. Thuốc gây mê giúp bạn giữ bình tĩnh và không cảm thấy đau trong suốt thủ thuật. Kháng sinh giúp ngăn ngừa nhiễm trùng.
Bạn cũng có thể được tiêm thuốc gây tê tại chỗ, một loại thuốc gây tê được tiêm gần vị trí mà bác sĩ thực hiện vết mổ.
Trong quá trình thực hiện PEG, bác sĩ của bạn sẽ:

Tạo một vết mổ nhỏ ở phần bụng trên của bạn.
Đặt ống qua vết mổ.
Đặt ống vào dạ dày của bạn.

Toàn bộ thủ thuật chỉ mất khoảng 20 đến 30 phút. Thông thường, bạn có thể về nhà vào cùng ngày hoặc ngày hôm sau.
Điều gì xảy ra sau khi thực hiện nội soi đặt ống dạ dày qua da (PEG)?
Bạn sẽ cảm thấy đau đớn một chút. Cơn đau này có thể do vết mổ hoặc có thể do cơn co thắt từ sự tích tụ khí trong hệ tiêu hóa của bạn. Cơn đau này sẽ giảm dần trong vòng 24 đến 48 giờ.
Bạn sẽ đặt một băng gạc trên vùng mổ. Bạn có thể thấy ít dịch chảy quanh vết mổ trong vòng 48 giờ. Thông thường, bác sĩ sẽ hướng dẫn bạn cách tháo băng gạc sau một đến hai ngày.
Sau khi vùng quanh ống nuôi ăn lành lại, bạn sẽ gặp chuyên gia dinh dưỡng. Người này sẽ giải thích cách sử dụng ống PEG và bắt đầu hướng dẫn bạn về dinh dưỡng qua đường ruột.
Sau khi phẫu thuật, bạn có thể thấy ống PEG bên ngoài cơ thể không?
Có, bạn sẽ thấy ống PEG bên ngoài cơ thể sau khi phẫu thuật. Các ống PEG có kích thước tương đương với cây bút bi hoặc cây bút chì. Bạn sẽ thấy khoảng 6 đến 12 inch chiều dài của ống thò ra ngoài từ vị trí vết mổ. Xung quanh ống có một đĩa chặn gọi là bumper. Đĩa chặn này giúp ngăn không cho ống đi quá sâu vào dạ dày.
Ở cuối ống nuôi ăn là một nắp nhỏ hoặc nút chặn. Nút chặn này giúp ngăn không cho dịch dạ dày hoặc các chất từ dạ dày rò rỉ ra ngoài da hoặc quần áo của bạn. Bạn có thể mở nắp này để nhận thức ăn, nước hoặc thuốc.

Rủi ro / Lợi ích
Những ưu điểm của ống PEG là gì?

Ống PEG là một phương pháp điều trị quan trọng nếu bạn gặp khó khăn trong việc nuốt hoặc không thể nhận đủ dinh dưỡng qua đường miệng. Sau khi đặt ống PEG, bạn có thể nhận được dinh dưỡng chuyên biệt và nước để duy trì sức khỏe.
Những rủi ro hoặc biến chứng của ống PEG là gì?
Các rủi ro có thể xảy ra khi thực hiện nội soi đặt ống dạ dày qua da (PEG) bao gồm:

Ống bị lệch hoặc rơi ra ngoài (ống di chuyển ra khỏi vị trí hoặc bị rơi ra ngoài).
Hít phải: vô tình hít phải các chất trong dạ dày.
Chảy máu và thủng (lỗ thủng trong thành ruột hoặc ruột).
Nhiễm trùng quanh vết mổ.
Đau gần vị trí ống PEG.
Rò rỉ dạ dày quanh ống.

Bác sĩ sẽ giải thích các triệu chứng của biến chứng ống PEG. Bạn cần vệ sinh ống PEG hàng ngày để giảm nguy cơ biến chứng.
Điều gì sảy ra sau khi đặt ống G?
Hầu hết những người đặt ống G không gặp vấn đề hay biến chứng sau phẫu thuật. Tuy nhiên, vấn đề có thể gặp phải của bạn phụ thuộc vào điều kiện y tế khi đặt ống.
Có thể ăn và uống bằng miệng với ống PEG không?
Sau khi đặt ống, hầu hết mọi người nhận chất lỏng và dinh dưỡng dạng lỏng qua ống. Một số người cần ống PEG do rối loạn nuốt hạn chế ăn uống bằng miệng. Một số người vẫn có thể ăn và uống một lượng nhỏ qua miệng. Hãy trao đổi với bác sĩ của bạn về những hạn chế này.
Ống PEG có thể tồn tại bao lâu?
Ống PEG có thể tồn tại trong vài tháng hoặc nhiều năm. Tuy nhiên, chúng có thể bị tắc hoặc mòn theo thời gian. Nếu ống của bạn bị hỏng, bạn có thể thấy: Nổi cục trên ống, Rò rỉ, Vết lõm hoặc vết ấn trên ống. Nếu bạn cần thay ống PEG, bác sĩ có thể thay ống mà không cần phẫu thuật xâm lấn hay gây mê. Nếu bạn không cần ống nữa, bác sĩ sẽ tháo ống và lỗ trong dạ dày sẽ tự liền lại.
Khi nào bạn nên gặp bác sĩ?
Nếu ống PEG của bạn bị rơi ra ngoài hoặc bị dịch chuyển, hãy liên hệ với bác sĩ ngay lập tức. Mở vào dạ dày nơi ống dạ dày đi qua vì nó có thể đóng lại rất nhanh. Nếu ống bị lệch hoặc rơi ra ngoài, cần điều trị y tế trong vòng 24 giờ.
Lưu ý từ Cleveland Clinic: Ống PEG là ống nuôi ăn. Chúng cung cấp dinh dưỡng trực tiếp vào dạ dày của bạn. Bạn nhận ống PEG qua một thủ thuật ngắn gọi là "phẫu thuật nội soi dạ dày qua da". Trong thủ thuật này, hầu hết mọi người có thể về nhà trong ngày. Sau khi ống nuôi ăn được đặt, bạn sẽ thấy ống này bên ngoài cơ thể. Bạn cần vệ sinh ống mỗi ngày và giữ cho nó khô ráo giữa các lần vệ sinh. Nếu ống PEG bị rơi ra ngoài hoặc bị dịch chuyển, hãy gặp bác sĩ trong vòng 24 giờ./.

Tác giả bài viết: TS. Cầm Bá Thức - Sưu tầm