ỨNG DỤNG TRÍ TUỆ NHÂN TẠO (AI), NGÀNH PHCN VIỆT NAM ĐANG CHUYỂN MÌNH MẠNH MẼ TỪ MÔ HÌNH THỦ CÔNG SANG MÔ HÌNH “PHỤC HỒI CHỨC NĂNG THÔNG MINH”

Chủ nhật - 19/10/2025 19:34 13 0

Trong hai ngày, 17 và 18/10/2025, tại Thanh Hóa, Hội Phục hồi chức năng Việt Nam (VINAREHA) phối hợp với Bệnh viện PHCN trung ương đã tổ chức Hội nghị Khoa học Phục hồi chức năng toàn quốc năm 2025. Đây là sự kiện khoa học lớn nhất của ngành trong năm. Hội nghị quy tụ hơn 700 đại biểu, bao gồm các nhà quản lý, chuyên gia, bác sĩ, kỹ thuật viên, giảng viên cùng gần 30 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực thiết bị, thuốc và vật tư y tế. Đặc biệt, có sự tham dự của sáu chuyên gia quốc tế đến từ Hàn Quốc, Thái Lan và Nhật Bản.

Trước thềm hội nghị chính thức, ngày 16/10/2025, tại Bệnh viện PHCN Trung ương, Ban tổ chức Hội nghị đã tổ chức 4 phiên Hội thảo, tập huấn chuyên sâu, thu hút hơn 200 đại biểu tham dự.

Hội nghị Khoa học PHCN toàn quốc 2025 – Bước ngoặt của ngành Hội nghị năm nay được đánh giá là có quy mô lớn nhất từ trước đến nay, với sự quy tụ của hàng trăm nhà khoa học, chuyên gia trong và ngoài nước, 70 bài báo cáo khoa học được trình báo cáo tại 3 phiên chuyên đề, 2 phiên vệ tinh và 12 phiên kỹ thuật.
Tại các phiên Hội thảo, nhiều báo cáo có tính thực tiễn cao và giá trị khoa học sâu sắc đã được trình bày, phản ánh toàn diện các xu hướng và tiến bộ mới trong lĩnh vực phục hồi chức năng. Các chủ đề tiêu biểu gồm: Phục hồi chức năng trong kỷ nguyên y tế số và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI); Ứng dụng robot và exoskeleton trong phục hồi vận động; Từ trường xuyên sọ lặp lại (rTMS) trong phục hồi vận động; Nghiên cứu ngưỡng vận động và các yếu tố liên quan trong điều trị bằng máy kích thích từ xuyên sọ ở bệnh nhân tâm thần phân liệt; Cập nhật phục hồi chức năng trong bệnh Parkinson; PHCN sớm sau phẫu thuật và trong các bệnh tim mạch; Tiếp cận đa ngành trong điều trị đau mạn tính; Phẫu thuật cột sống ít xâm lấn và các kỹ thuật tiên tiến trong thần kinh – cơ xương khớp; cùng nhiều chuyên đề chuyên sâu khác như PHCN sau đột quỵ não, liệu pháp SWEEP và TMS trong PHCN, PHCN nhi khoa, PHCN chấn thương chỉnh hình, PHCN rối loạn nuốt, PHCN trẻ bại não, PHCN tổng hợp, PHCN nội thần kinh, hoạt động trị liệu và ngôn ngữ trị liệu.

Các tham luận không chỉ cập nhật tri thức mới, mà còn thể hiện rõ xu hướng kết hợp giữa khoa học công nghệ và y học phục hồi, hướng tới cá thể hóa điều trị và chăm sóc toàn diện cho người khuyết tật, người bệnh mạn tính và bệnh nhân sau chấn thương. Những nội dung này cho thấy ngành Phục hồi chức năng Việt Nam đang bước vào giai đoạn phát triển bứt phá, tiến tới hội nhập sâu rộng, hiện đại hóa toàn diện và lấy con người làm trung tâm trong mọi hoạt động chuyên môn.
Phát biểu tại Hội nghị, TTND.PGS.TS. Trần Trọng Hải, Chủ tịch Hội Phục hồi chức năng Việt Nam, nhấn mạnh: “Ngành Phục hồi chức năng Việt Nam đã đi một chặng đường dài – từ những năm tháng thiếu thốn về nhân lực và cơ sở vật chất, đến nay đã hình thành mạng lưới rộng khắp cả nước với gần một trăm trung tâm và bệnh viện chuyên sâu. Đặc biệt, trong những năm gần đây, chuyển đổi số và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) đang trở thành một phần không thể tách rời của phục hồi chức năng Việt Nam.”
Ông cho rằng trong bối cảnh nhu cầu phục hồi chức năng ngày càng gia tăng, vai trò của chuyên ngành này ngày càng được khẳng định. Việc ứng dụng công nghệ số và AI không chỉ giúp mở rộng năng lực chuyên môn, mà còn nâng cao hiệu quả điều trị và tối ưu hóa quy trình chăm sóc người bệnh. Sự năng động, sáng tạo của đội ngũ cán bộ trẻ đang góp phần làm mới diện mạo ngành phục hồi chức năng Việt Nam, hướng tới một nền PHCN hiện đại, nhân văn và hội nhập quốc tế.
Hiện nay, nhiều cơ sở PHCN trong nước đã ứng dụng AI trong đánh giá vận động, thiết kế bài tập và lập kế hoạch điều trị cá nhân hóa. Nhờ đó, bác sĩ và kỹ thuật viên có thể hiểu sâu hơn về cơ chế vận động của người bệnh, đo lường chính xác tiến triển điều trị và rút ngắn đáng kể thời gian phục hồi. “Việc đưa công nghệ vào phục hồi chức năng không nhằm thay thế con người, mà là mở rộng năng lực của con người, giúp điều trị chính xác hơn, hiệu quả hơn và mang lại chất lượng sống tốt hơn cho người bệnh,” – PGS.TS. Trần Trọng Hải nhấn mạnh.
Theo Chủ tịch Hội Phục hồi chức năng Việt Nam, Hội sẽ tiếp tục đồng hành cùng các cơ sở y tế, cơ sở đào tạo và các tổ chức quốc tế, tập trung triển khai ba định hướng trọng tâm: (1) Phát triển mạng lưới phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng, bảo đảm mọi người dân – đặc biệt là người khuyết tật, người cao tuổi và người nghèo – đều được tiếp cận dịch vụ phục hồi có chất lượng. (2) Nâng cao chất lượng đào tạo và chuẩn hóa nguồn nhân lực, mở rộng hợp tác quốc tế, khuyến khích nghiên cứu và đổi mới sáng tạo. (3) Đẩy mạnh chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ hiện đại, trong đó AI, robot và các nền tảng số đóng vai trò chủ lực trong hiện đại hóa hoạt động điều trị, quản lý và kết nối bệnh nhân.
Hội nghị Khoa học Phục hồi chức năng toàn quốc là diễn đàn khoa học uy tín và quan trọng nhất của ngành, nơi các nhà quản lý, chuyên gia, cán bộ y tế và các nhà khoa học trong và ngoài nước cùng trình bày kết quả nghiên cứu, chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn, lan tỏa tri thức và thúc đẩy hợp tác chuyên môn. Tại đây, nhiều công nghệ hiện đại và kỹ thuật mới trong lĩnh vực phục hồi chức năng đã được giới thiệu, thảo luận và định hướng ứng dụng trong thực tế lâm sàng. Đồng thời, Hội nghị cũng là dịp để xác định những định hướng phát triển chiến lược của chuyên ngành PHCN Việt Nam, gắn với mục tiêu chăm sóc sức khỏe toàn dân, phục hồi toàn diện sau bệnh tật và xây dựng một nền phục hồi chức năng nhân văn, hiện đại, hội nhập sâu rộng với khu vực và thế giới.
TS. Vương Ánh Dương, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh (Bộ Y tế), phát biểu tại Hội nghị, khẳng định: “Phục hồi chức năng là một trụ cột quan trọng của hệ thống y tế Việt Nam, bảo đảm tính toàn diện – liên tục – công bằng trong chăm sóc sức khỏe nhân dân.” Ông cho biết, trong Chiến lược phát triển phục hồi chức năng đến năm 2030, tầm nhìn 2050, Việt Nam đặt ra những mục tiêu cụ thể: Trên 90% trẻ em từ sơ sinh đến 6 tuổi được sàng lọc, phát hiện sớm và can thiệp khuyết tật; 90% các tỉnh, thành phố triển khai mô hình phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng; Trên 90% cơ sở phục hồi chức năng đạt mức chất lượng từ khá trở lên; Tỷ lệ nhân lực phục hồi chức năng đạt tối thiểu 0,5 người/10.000 dân.
Định hướng này hoàn toàn phù hợp với Nghị quyết số 72-NQ/TW ngày 9/9/2025 của Bộ Chính trị về “Tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới”. Nghị quyết yêu cầu mỗi tỉnh, thành phố phải có ít nhất một bệnh viện chuyên sâu về lão khoa và phục hồi chức năng, đồng thời hoàn thiện mạng lưới chăm sóc người cao tuổi và phát triển hệ thống dịch vụ PHCN toàn diện, bảo đảm mọi người dân – đặc biệt là nhóm yếu thế – đều được chăm sóc, phục hồi và hòa nhập xã hội.
Trong báo cáo chuyên đề “Phục hồi chức năng trong kỷ nguyên Y tế số và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI)”, TTND.PGS.TS. Trần Quý Tường, Chủ tịch Hội Tin học Y tế Việt Nam, Phó Chủ tịch Hội Phục hồi chức năng Việt Nam, nhấn mạnh rằng trí tuệ nhân tạo (AI) đang thúc đẩy mạnh mẽ quá trình chuyển đổi mô hình của ngành PHCN Việt Nam, từ phương thức thủ công truyền thống sang mô hình “phục hồi thông minh” (Smart Rehabilitation) – nơi AI, robot, cảm biến Internet vạn vật (IoT), dữ liệu lớn (Big Data), thực tế ảo/tăng cường (VR/AR) và hồ sơ bệnh án điện tử (EMR) được tích hợp trong một hệ sinh thái thống nhất và tương tác liên thông. Theo ông, hệ sinh thái Phục hồi chức năng thông minh này cho phép: Đánh giá vận động chính xác dựa trên phân tích dữ liệu cảm biến và hình ảnh; Cá thể hóa phác đồ điều trị theo tiến triển và đặc điểm của từng bệnh nhân; Theo dõi, giám sát và can thiệp từ xa qua nền tảng Tele-Rehab; Lưu trữ, khai thác và phân tích dữ liệu lớn (Big Data) phục vụ nghiên cứu khoa học, đào tạo chuyên môn và hoạch định chính sách y tế.

Hiện nay, các hệ thống robot, cảm biến IoT, camera phân tích dáng đi, phần mềm nhận diện cử động và nền tảng quản lý hồ sơ bệnh án điện tử (EMR) đã bắt đầu được triển khai tại nhiều bệnh viện và trung tâm phục hồi chức năng lớn trong cả nước, tạo nền tảng vững chắc cho chuyển đổi số trong lĩnh vực PHCN.
PGS.TS. Trần Quý Tường khẳng định, AI không thay thế con người mà nâng cao năng lực con người trong phục hồi chức năng. AI đang trở thành “trợ lý thông minh” của bác sĩ, kỹ thuật viên và người bệnh, giúp quá trình điều trị chính xác hơn, an toàn hơn và hiệu quả hơn, hỗ trợ chăm sóc toàn diện – liên tục – cá thể hóa cho mỗi người bệnh.
AI không chỉ giúp phục hồi vận động hay chức năng sinh lý, mà còn góp phần phục hồi niềm tin, cảm xúc và chất lượng sống cho hàng triệu người khuyết tật, người sau đột quỵ và người bệnh mạn tính cần tái hòa nhập xã hội. “Trí tuệ nhân tạo cùng các công nghệ mới không chỉ thay đổi cách điều trị, mà còn mở ra một tương lai nhân văn hơn – nơi người bệnh được trao lại năng lực, niềm tin và phẩm giá sống. AI không chỉ giúp người bệnh vận động lại, mà còn giúp họ tìm lại hy vọng, niềm tin và phẩm giá trong cuộc sống.” – PGS.TS. Trần Quý Tường kết luận.
Hội nghị Khoa học PHCN toàn quốc 2025 không chỉ là diễn đàn học thuật mà còn là dịp để các cán bộ y tế trau dồi kiến thức, nâng cao kỹ năng, củng cố niềm đam mê và tinh thần cống hiến cho ngành. Thông qua việc chia sẻ kinh nghiệm, cập nhật kỹ thuật mới và thúc đẩy hợp tác quốc tế, Hội nghị góp phần xây dựng ngành Phục hồi chức năng Việt Nam hiện đại, nhân văn và hội nhập sâu rộng, phục vụ ngày càng tốt hơn sự nghiệp chăm sóc sức khỏe nhân dân./.

Tác giả bài viết: TS.BS Cầm Bá Thức