TƯƠNG LAI CỦA TRÍ TUỆ NHÂN TẠO TRONG CHĂM SÓC SỨC KHỎE

Chủ nhật - 10/12/2023 20:07 1.402 0

TƯƠNG LAI CỦA TRÍ TUỆ NHÂN TẠO TRONG CHĂM SÓC SỨC KHỎE

Cách đây 28 năm tôi đã nhìn thấy những máy điện tim hiện đại khi ghi xong máy có phần đọc kết quả luôn, và tôi cũng thấy rằng các kết quả máy đọc hoàn toàn chính xác, có điều máy không đọc chi tiết như trong sách thầy dạy mà thôi, điều đó có nghĩa là trí tuệ nhân tạo đã có từ rất lâu rồi, cái gọi là Big Data đã có từ lâu rồi và được tích hợp trong máy để máy học và đã có thể đọc ra kết quả như vậy. Trong bài dịch này tôi không viết về lịch sử ra đời của Trí tuệ nhân tạo và ứng dụng nó trong lĩnh vực sức khỏe, mà tôi dịch một bài viết trên một trang thông tin điện tử nước ngoài nhằm mục đích tìm hiểu thêm về trí tuệ nhân tạo và tương lai của nó trong lĩnh vực sức khỏe.

Chúng ta bắt đầu thấy các ứng dụng của trí tuệ nhân tạo (AI/‍Artificial intelligence) trong chăm sóc sức khỏe vượt xa các chatbot ^(*) điều dưỡng về chẩn đoán và phân loại bệnh tật và thuật toán để tính toán liều lượng thuốc sử dụng vốn đã phổ biến cho đến nay. Một thế hệ công cụ mới sẽ cho phép các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe sử dụng AI để chẩn đoán bệnh cho bệnh nhân và cải thiện kết quả điều trị với chi phí thấp hơn bằng cách hợp lý hóa các quy trình và giảm sai sót của con người. Những tiến bộ này sẽ giúp đẩy nhanh việc áp dụng AI trong ngành chăm sóc sức khỏe trị giá 3 nghìn tỷ USD, hiện đang bị phân mảnh và kém hiệu quả. AI có khả năng cắt giảm chi phí cho bệnh nhân và khiến họ sẵn sàng chia sẻ dữ liệu sức khỏe của mình với các nhà cung cấp hơn nếu họ tin rằng dữ liệu đó sẽ không được lưu trữ với rủi ro còn sót lại hoặc bị bán cho các nhà quảng cáo.

GIỚI THIỆU
Trí tuệ nhân tạo (AI/‍Artificial intelligence) và các công nghệ liên quan đang ngày càng trở nên phổ biến trong xã hội và trong kinh doanh, đồng thời chúng hiện đang được đưa vào ngành chăm sóc sức khỏe. Những công nghệ này có khả năng biến đổi nhiều khía cạnh của quy trình hành chính và chăm sóc bệnh nhân trong các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe, người trả tiền và các công ty dược phẩm.
Trong một số nghiên cứu, AI đã được chứng minh là có hiệu quả tương đương hoặc thậm chí tốt hơn con người trong các hoạt động y tế như chẩn đoán bệnh. Bằng cách sử dụng thuật toán, các bác sĩ X quang có thể phát hiện các khối u nguy hiểm và tư vấn cho các nhà nghiên cứu về cách xây dựng một nghiên cứu thuần tập (cohort study) cho các thử nghiệm lâm sàng tốn kém. Tuy nhiên, việc sử dụng AI trong các lĩnh vực quy trình y tế rộng rãi sẽ mất vài năm trước khi nó thay thế con người.
CÁC LOẠI TRÍ TUỆ NHÂN TẠO LIÊN QUAN ĐẾN CHĂM SÓC SỨC KHỎE
Thuật ngữ “trí tuệ nhân tạo” dùng để chỉ một tập hợp các công nghệ chứ không phải một công nghệ duy nhất. Mặc dù chức năng và tính năng chính xác của chúng khác nhau đáng kể nhưng hầu hết các công nghệ này đều có thể được áp dụng ngay lập tức vào chăm sóc sức khỏe. Đây là một số công nghệ AI thiết yếu nhất trong chăm sóc sức khỏe.

MẠNG LƯỚI THẦN KINH VÀ HỌC SÂU

Kỹ thuật học máy liên quan đến việc điều chỉnh các mô hình phù hợp với dữ liệu và "học" từ dữ liệu đó thông qua các mô hình đào tạo. Phương pháp này là cốt lõi của nhiều phương pháp tiếp cận trí tuệ nhân tạo và có một số biến thể của nó. Trong chăm sóc sức khỏe, học máy cổ điển được sử dụng phổ biến nhất trong y học chính xác. Một số yếu tố, bao gồm đặc điểm của bệnh nhân và bối cảnh điều trị, được phân tích để dự đoán phác đồ điều trị nào sẽ hiệu quả nhất đối với một bệnh nhân nhất định. Quá trình học có giám sát sử dụng tập dữ liệu huấn luyện chứa các biến kết quả đã biết (chẳng hạn như khởi phát bệnh) cho các ứng dụng học máy.
Từ những năm 1960, mạng lưới thần kinh đã được sử dụng cho các hình thức học máy phức tạp hơn. Ví dụ, công nghệ này đã được sử dụng để dự đoán liệu một bệnh nhân có mắc một căn bệnh cụ thể hay không. Mô hình xem xét đầu vào, đầu ra và các biến liên kết đầu vào và đầu ra để giải quyết vấn đề. So với tế bào thần kinh, nó giống với cách chúng diễn giải tín hiệu nhưng không liên quan chặt chẽ đến chức năng não.

XỬ LÝ NGÔN NGỮ TỰ NHIÊN

Xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP/‍Natural language processing) là một nhánh của trí tuệ nhân tạo xử lý sự tương tác giữa máy tính và ngôn ngữ (tự nhiên) của con người. Công nghệ NLP được sử dụng trong nhiều ứng dụng khác nhau, chẳng hạn như nhận dạng giọng nói tự động, dịch máy, trích xuất thông tin, trả lời câu hỏi, khai thác văn bản và phân tích tình cảm. Việc sử dụng xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP) trong chăm sóc sức khỏe ngày càng trở nên phổ biến như một cách để cải thiện việc chăm sóc bệnh nhân. NLP có thể được sử dụng để giúp các bác sĩ, điều dưỡng và kỹ thuật viên Y hiểu rõ hơn về nhu cầu y tế của bệnh nhân. Nó cũng có thể được sử dụng để giúp dược sĩ và các chuyên gia chăm sóc sức khỏe khác phân phối thuốc chính xác hơn. Ngoài ra, NLP có thể được sử dụng để cải thiện tính chính xác của tài liệu lâm sàng, chẳng hạn như hồ sơ y tế (bệnh án).

HỆ THỐNG CHUYÊN GIA DỰA TRÊN QUY TẮC

        Các hệ thống chuyên gia dựa trên tập hợp các quy tắc 'nếu-thì' là công nghệ AI hàng đầu trong những năm 1980 và chúng được sử dụng rộng rãi về mặt thương mại vào thời điểm đó. Đây là một trong những ứng dụng phổ biến nhất của trí tuệ nhân tạo. Chúng được sử dụng để giải quyết các vấn đề trong nhiều lĩnh vực, từ y học đến sản xuất. Hệ thống chuyên gia dựa trên quy tắc là một loại hệ thống chuyên gia sử dụng một bộ quy tắc để suy ra kết luận từ dữ liệu. Chúng thường được sử dụng cho các nhiệm vụ đưa ra quyết định, chẳng hạn như chẩn đoán bệnh hoặc xác định sản phẩm nào sẽ sản xuất. Các hệ chuyên gia dựa trên quy tắc rất dễ phát triển và bảo trì, đồng thời chúng có thể rất hiệu quả trong việc giải quyết các vấn đề phức tạp. Tuy nhiên, chúng cũng có thể giòn, có nghĩa là chúng có thể bị phá vỡ nếu các quy tắc dựa trên chúng thay đổi. Chúng đang dần được thay thế trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe bằng các phương pháp tiếp cận dựa trên dữ liệu và học máy nhiều hơn.
        TỰ ĐỘNG HÓA QUY TRÌNH BẰNG ROBOT
        Tự động hóa quy trình bằng robot (RPA/‍Robotic process automation) là một công nghệ mới nổi có tiềm năng thay đổi cách thức hoạt động của doanh nghiệp. RPA là một dạng trí tuệ nhân tạo (AI) có thể được sử dụng để tự động hóa các tác vụ lặp đi lặp lại và dựa trên quy tắc, chẳng hạn như nhập hoặc xử lý dữ liệu, thường được thực hiện bởi con người. Tự động hóa quy trình bằng robot (RPA) đang được sử dụng thành công trong nhiều ngành công nghiệp khác nhau để tự động hóa các nhiệm vụ lặp đi lặp lại, khối lượng lớn. Ngành chăm sóc sức khỏe cũng không ngoại lệ và RPA có thể mang lại nhiều lợi ích cho các tổ chức chăm sóc sức khỏe, bao gồm tăng hiệu quả, giảm chi phí và cải thiện kết quả của bệnh nhân.
        Trong ngành chăm sóc sức khỏe, RPA có thể được sử dụng để tự động hóa nhiều nhiệm vụ khác nhau, chẳng hạn như xử lý yêu cầu bảo hiểm, lên lịch hẹn và quản lý kết quả xét nghiệm trong phòng thí nghiệm. Bằng cách tự động hóa các nhiệm vụ này, các tổ chức chăm sóc sức khỏe có thể giải phóng thời gian của nhân viên cho các hoạt động phức tạp hơn và có giá trị cao hơn. Ngoài ra, RPA có thể giúp cải thiện độ chính xác và tính nhất quán trong việc thực hiện nhiệm vụ, đồng thời có thể cung cấp khả năng hiển thị theo thời gian thực cho các quy trình.
        Có rất nhiều ứng dụng tiềm năng cho RPA trong chăm sóc sức khỏe và khả năng chỉ bị giới hạn bởi trí tưởng tượng của những người thiết kế giải pháp. Khi công nghệ RPA tiếp tục phát triển, chúng ta có thể mong đợi được thấy nhiều ứng dụng sáng tạo hơn nữa của nó trong ngành chăm sóc sức khỏe.
TƯƠNG LAI CỦA TRÍ TUỆ NHÂN TẠO VÀ CHĂM SÓC SỨC KHỎE
        Không còn nghi ngờ gì nữa, trí tuệ nhân tạo (AI) đang phát triển nhanh chóng và ngày càng tinh vi hơn. Với sự mở rộng nhanh chóng của khả năng AI, việc tự hỏi tương lai của AI sẽ ra sao đối với ngành chăm sóc sức khỏe là điều tự nhiên. Có rất nhiều ứng dụng tiềm năng của AI trong chăm sóc sức khỏe, từ chẩn đoán và lập kế hoạch điều trị đến chăm sóc và an toàn cho bệnh nhân. Khi công nghệ AI tiếp tục phát triển, các ứng dụng của nó trong chăm sóc sức khỏe cũng vậy.
Một lĩnh vực đặc biệt chín muồi cho sự đổi mới AI là chẩn đoán. AI có thể được sử dụng để phân tích lượng lớn dữ liệu nhằm xác định các mô hình và mối tương quan có thể dẫn đến chẩn đoán bệnh sớm hơn và chính xác hơn. AI cũng có thể được sử dụng để phát triển các lựa chọn điều trị mới dựa trên sinh lý cá nhân của bệnh nhân. Một lĩnh vực khác mà AI có thể có tác động lớn là chăm sóc và an toàn cho bệnh nhân. Robot hỗ trợ AI đã được sử dụng ở một số bệnh viện để hỗ trợ các nhiệm vụ như nâng và di chuyển bệnh nhân. Trong tương lai, AI có thể được sử dụng rộng rãi hơn nữa trong việc chăm sóc bệnh nhân, chẳng hạn như bằng cách cung cấp khả năng theo dõi các dấu hiệu quan trọng theo thời gian thực và xác định các tình huống nguy hiểm tiềm ẩn trước khi chúng xảy ra.
        Nhìn chung, tương lai của AI trong chăm sóc sức khỏe có vẻ rất hứa hẹn. Với sự mở rộng nhanh chóng của khả năng AI, chúng ta có thể mong đợi được thấy những tiến bộ lớn hơn nữa trong chăm sóc y tế, cải thiện cuộc sống của vô số người trên thế giới.

LÀM THẾ NÀO ĐỂ SỬ DỤNG TRÍ TUỆ NHÂN TẠO TRONG CHĂM SÓC SỨC KHỎE?
        Ngành chăm sóc sức khỏe là một trong nhiều ngành được hưởng lợi từ việc sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI). AI có thể giúp cải thiện độ chính xác của chẩn đoán, điều trị và dự đoán về sự tiến triển của bệnh. Nó cũng có thể giúp xác định các phương pháp điều trị và phương pháp chẩn đoán mới.
        Có nhiều cách khác nhau mà AI có thể được sử dụng trong chăm sóc sức khỏe. Một cách là thông qua việc sử dụng các thuật toán học máy. Những thuật toán này có thể được sử dụng để dự đoán bệnh sẽ tiến triển như thế nào và xác định các phương pháp điều trị mới. AI cũng có thể được sử dụng để tạo ra hình ảnh 3D của các cơ quan và mô. Thông tin này có thể được sử dụng để cải thiện tính chính xác của chẩn đoán và lập kế hoạch điều trị. AI cũng đang được sử dụng để phát triển các chatbot có thể cung cấp thông tin về tình trạng và triệu chứng sức khỏe. Những chatbot này cũng có thể cung cấp hướng dẫn về cách tự chăm sóc và chế độ ăn uống. Ngoài ra, AI đang được sử dụng để phát triển trợ lý ảo có thể đặt lịch hẹn, kê đơn thuốc và cung cấp các hỗ trợ khác cho bệnh nhân. Việc sử dụng AI trong chăm sóc sức khỏe vẫn còn ở giai đoạn đầu. Tuy nhiên, nó có khả năng cách mạng hóa cách thức cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe.
        Việc sử dụng hệ thống AI sẽ bổ sung cho nỗ lực chăm sóc bệnh nhân của các bác sĩ lâm sàng thay vì thay thế họ hoàn toàn. Cuối cùng, các nhà trị liệu con người có thể phải thực hiện các hoạt động và công việc liên quan sâu sắc đến các kỹ năng của con người như sự đồng cảm, thuyết phục và tầm nhìn toàn cảnh. Những nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe từ chối cộng tác với trí tuệ nhân tạo có thể là những người duy nhất mất việc làm theo thời gian.

PHẦN KẾT LUẬN
Các giải pháp chăm sóc sức khỏe trong tương lai sẽ phụ thuộc nhiều vào AI. Do đó, y học chính xác đã phát triển thành một cải tiến rất cần thiết trong chăm sóc sức khỏe, được thúc đẩy bởi các khả năng chính của nó. Bất chấp những khó khăn ban đầu, AI cuối cùng cũng sẽ nắm vững các lĩnh vực chẩn đoán và khuyến nghị điều trị. Với những tiến bộ của trí tuệ nhân tạo trong xử lý hình ảnh, có vẻ như một cỗ máy sẽ phân tích hầu hết các hình ảnh X quang và bệnh lý tại một thời điểm nào đó. Bên cạnh đó AI cũng giúp cho việc theo dõi lâu dài tại cộng đồng các bệnh lý như tăng huyết áp, đái tháo đường và giúp điều chỉnh liều thuốc cho những bệnh lý vừa nêu. Việc sử dụng nhận dạng giọng nói và văn bản sẽ tăng lên trong các lĩnh vực như giao tiếp với bệnh nhân và ghi chú lâm sàng, làm hồ sơ bệnh án./.

        Cảm ơn bạn đã dành thời gian đọc bài viết của tôi
        (*) Chatbot: Chatbot là một chương trình trí tuệ nhân tạo được thiết kế nhằm mô phỏng lại các cuộc trò chuyện với người dùng thông qua nền tảng internet.
        TS.BS. Cầm Bá Thức, dịch từ trang web dưới đây.
        https://www.amygb.ai/blog/the-future-of-artificial-intelligence-in-healthcare

Tác giả bài viết: TS.BS. Cầm Bá Thức - ST